***Diwrnod Gweithredu Gofalwyr Ifanc 16eg Mawrth***
Ar gyfer plant sy'n gofalu
• Mae'n Ddiwrnod Gweithredu Gofalwyr Ifanc ar 16eg Mawrth.
• Daw 1 o bob 12 plentyn yn Ofalwr Ifanc ar ryw adeg yn ystod plentyndod.
Mae yna arwyr ifanc, di-glod ym mhob cymdogaeth, fel y ferch ysbrydoledig, garedig, Maisie deuddeg oed sydd wedi bod yn helpu i ofalu am ei brawd Leo, saith oed, wrth iddo oresgyn ei frwydr yn erbyn Lewcemia.
Ei neges allweddol yw ‘Byddwch yn garedig. Weithiau mae gan blant bethau’n digwydd gartref nad ydych chi’n gwybod amdanyn nhw.’
Mae Maisie yn frith o bositifrwydd, er gwaethaf y ffaith ei bod hi wedi bod yn rhai blynyddoedd anodd i'w theulu gan fod y driniaeth ar gyfer Lewcemia wedi effeithio ar nerfau Leo sy'n golygu na all gerdded rh
ai dyddiau gan fod ganddo boen yn ei draed/coesau. yn ogystal a'i ddwylo. Cynyddwyd yr her gan ei bryder difrifol, a oedd yn gysylltiedig ag awtistiaeth bosibl.
Fe wnaethom gyfweld Maisie i ddarganfod mwy am yr hyn y mae'n ei wneud fel Gofalwr Ifanc a'r hyn y mae'n ei olygu iddi. Dyma beth ddywedodd hi:
• Beth sy'n dda am fod yn Ofalwr Ifanc?
Rwyf wrth fy modd yn helpu mam i ofalu am Leo. Weithiau, pan fy
dd yn dadelfennu mae'n gadael i mi ei gwtsio ac mae hynny'n gwneud iddo deimlo'n well. Mae'n gwneud i mi deimlo'n falch y gallaf ei helpu i deimlo'n well.
• Beth ydi'r heriau gennyt ti?
Mae’n anodd pan fo’n rhaid i Leo fynd i’r ysbyty oherwydd weithiau gall fod yno am 4 diwrnod ac mae mam yn aros gydag ef felly rwy’n gweld eisiau’r ddau ohonynt. Rwyf hefyd yn poeni llawer am Leo. Nid yw Leo yn hoffi gadael y tŷ felly ni allwn gael llawer o ddiwrnodau allan fel teulu ac os ydym yn mynd allan mae’n rhaid i ni fod yn ofalus nad yw’n niweidio ei ‘Peggy’ (llinell Hickman). Gall fod yn anodd pan fyddaf yn cyrraedd adref o'r ysgol ac mae Leo eisiau chwarae gyda mi a bod gyda mi gan nad wyf yn cael llawer o amser i ymlacio.
• Beth sy'n helpu gyda'r heriau hynny?
Rwy'n gwybod os oedd Leo yn sâl neu yn yr ysbyty, byddai ein Gweithiwr Allgymorth
WCD, Leanne, yn fy ffonio i weld a oeddwn yn iawn. Rwy'n hoffi siarad â Leanne mae hi'n neis iawn. Rwyf wrth fy modd â'r grwpiau gofalwyr ifanc a'r gweithgareddau gan ei fod yn rhoi cyfle i mi fod yn fi fy hun a gwneud yr hyn yr wyf am ei wneud ac rwyf wedi gwneud ffrindiau anhygoel gyda gofalwyr ifanc.
• Beth fyddet ti'n ei wneud i Ofalwyr Ifanc pe bae ti'n Brif Weinidog Cymru neu'n Brif Weinidog y DU?
Hoffwn ddiolch i ofalwyr ifanc am eu bod yn gwneud cymaint nad yw pobl yn ei weld. Byddwn hefyd yn cael parti mawr i ofalwyr ifanc :)
• Beth yw dy neges allweddol i Ofalwyr Ifanc eraill a'u rhieni?
Gall fod yn anodd bod yn ofalwr ifanc a gall fod yn unig ond nid oes rhaid i chi ei wneud ar eich pen eich hun. Ymuno â gofalwyr ifanc oedd y peth gorau erioed oherwydd mae’n gwneud i chi sylweddoli nad chi yw’r unig ofalwr ifanc a gallant roi llawer o gefnogaeth i chi. Gallwch gael amser i chi’ch hun gyda gofalwyr ifanc felly nid yw’n anodd drwy’r amser.
• Beth yw dy neges allweddol i oedolion a phlant eraill nad ydynt yn Ofalwyr Ifanc?
Byddwn yn dweud wrthynt am fod yn garedig. Weithiau mae gan blant bethau’n digwydd gartref nad ydych chi’n gwybod amdanyn nhw.
Mae mam Maisie, Lisa Minors, yn falch ohoni ac wedi'i hysbrydoli gymaint gan ei merch ei hun a Gofalwyr Ifanc eraill, mae hi hyd yn oed wedi dod yn Weithiwr Allgymorth Gofalwyr Ifanc WCD.
Dywed ‘Mae Maisie yn seren ddisglair (fel y byddai unrhyw un sydd erioed wedi cwrdd â hi yn cytuno). Hi yw fy mraich dde gartref ac a dweud y gwir nid wyf yn gwybod beth fyddwn i'n ei wneud hebddi. Mae ganddi'r cwlwm cryfaf erioed gyda'i brawd. Mae hi mor ofalgar a hi yw'r person cyntaf i groesawu newydd-ddyfodiaid i grŵp Gofalwyr Ifanc WCD i wneud yn siŵr nad ydyn nhw ar eu pen eu hunain. Rydw i mor falch ohoni a'r ffordd y mae'n trin unrhyw beth sy'n dod iddi. Mae hi wedi bod hyd yn oed yn mynychu ymweliad ysbyty pan mae ei bryder yn ei gwneud hi’n anodd iddo adael y tŷ.’
Mae Lisa hefyd yn hynod falch o’i mab Leo y mae’n ei ddisgrifio fel ‘y bachgen cryfaf yr wyf yn ei adnabod’.
Mae pob Gofalwr Ifanc a phob teulu yn wahanol. Mae gofalwyr ifanc yn gwneud llawer o bethau na fydd pobl ifanc eraill yn eu gwneud fel arfer, fel:
• Siarad â rhywun sy'n ofidus a'i helpu i gyfathrebu.
• Helpu i godi rhywun o'r gwely a gwisgo.
• Casglu presgripsiynau a dosbarthu meddyginiaethau.
• Rheoli cyllideb y teulu.
• Coginio, gwaith tŷ a siopa.
Gyda chymorth, gall Gofalwyr Ifanc ffynnu, ond heb gymorth, nid yw llawer ohonynt yn cyflawni eu potensial yn yr ysgol a gallant fynd yn ynysig.
Os hoffech gael gwybod mwy am gymorth lleol ffoniwch Ofalwyr Ifanc WCD (01597) 823800 neu e-bostiwch info@wcdyc.org.uk a gallwch gael gwybod am bob math o gefnogaeth yn ogystal â chyfleoedd i gwrdd â gofalwyr ifanc eraill a chael hwyl. Gallwch hefyd gael Cerdyn Adnabod Gofalwyr Ifanc.
Os ydych chi'n gweithio gyda phlant a phobl ifanc, efallai yr hoffech chi hefyd ddarganfod sut y gallwch chi gymryd camau i nodi a chefnogi'r Gofalwyr Ifanc rydych chi'n dod i gysylltiad â nhw.
WCD (ynganu Wicked) Gofalwyr Ifanc yw’r prosiect cymorth lleol mewn cysylltiad â dros 1200 o Ofalwyr Ifanc, sy’n cael ei gynnal gan Ofalwyr Credu a’i ariannu gan Gynghorau Wrecsam, Conwy a Sir Ddinbych, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, Plant Mewn Angen a Sefydliad Steve Morgan.
Gallwn ni i gyd wneud rhywbeth.
Rhoi Poster i Fyny - mae llawer y gallwch eu hargraffu ar wefan yr Ymddiriedolaeth Gofalwyr.
Arddangoswch eich Stori, Cerdd, Gwaith Celf, Blog neu Fideo gyda’r Ymddiriedolaeth Gofalwyr trwy e-bostio ycad@carers.org
Meddyliwch am bwy sy'n colli llawer, oherwydd efallai eu bod yn Ofalwr Ifanc i rywun gartref?
Estynnwch allan am gefnogaeth, os gallech chi wneud gydag ychydig o help.
Dangoswch eich cefnogaeth ar gyfryngau cymdeithasol gan ddefnyddio
#YoungCarersActionDay, boed hynny drwy rannu rhywbeth da neu alw am weithredu i ddatrys problem.